Παρασκευή 10 Ιανουαρίου 2014

Η έμφυλη βία στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα



Η θεσμική έμφυλη βία ή η έμφυλη βία στο δημόσιο βίο μόλις άρχισε να συζητιέται κάπως περισσότερο με την ανάδειξη περιπτώσεων όπως εκείνης των υποχρεωτικών διερευνητικών γυναικολογικών εξετάσεων στις γυναικείες φυλακές ή την δολοφονική επίθεση στην Κωσταντίνα Κούνεβα


Της Ζωής Κόκκαλου


·    Η έμφυλη βία είναι μια κατάφωρη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων με διάφορες σοβαρές επιπτώσεις στην ευρύτερη ζωή μιας κοινότητας και ένα ευρύ φάσμα επιπτώσεων στη σωματική, σεξουαλική, αναπαραγωγική και ψυχική ζωή όλων των εμπλεκομένων (ανδρών-γυναικών και των παιδιών τους).
·    Οι διεθνείς στατιστικές λένε ότι ως μια στις τρεις γυναίκες έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία τουλάχιστον μια φορά στη ζωή της. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι μητέρες, αδελφές, κόρες, ανιψιές, εγγονές, ξαδέλφες μας ή ακόμα και εμείς οι ίδιες το έχουμε υποστεί αυτό με κάποιο τρόπο.
·    Τα πάντα σχετικά με την έμφυλη βία έχουν να κάνουν με την εξουσία και τον έλεγχο.
·    Η διεθνής εμπειρία λέει επίσης ότι μια γυναίκα μπορεί να καταγγείλει μέχρι και 10 φορές το σύντροφο που την κακοποιεί μέχρι να αποφασίσει να φύγει από την κακοποιητική σχέση.
·    Η έμφυλη βία δεν γνωρίζει έντονες κοινωνικοοικονομικές διαφορές. Ωστόσο συνήθως οι γυναίκες με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και μικρή επιρροή στην κοινότητά τους τείνουν να είναι πιο ευάλωτες στη βία και με τις λιγότερες πιθανότητες να την καταγγείλουν, ή ακόμα να βρουν δικαίωση από την καταγγελία τους αυτή.
·    Πολύ συχνά οι γυναίκες δεν γνωρίζουν τα ίδια τους τα δικαιώματα. Αυτό σαφώς αφορά τις γυναίκες της προηγούμενης κατηγορίας και κυρίως τις γυναίκες που ανήκουν στις λεγόμενες διακριτές ομάδες. Μερικές από τις ομάδες αυτές, όπως οι μετανάστριες, οι αιτούσες άσυλο γυναίκες, οι ρομά ή οι γυναίκες με αναπηρία βιώνουν, μαζί με το διπλό στίγμα, διπλό και τον κίνδυνο να υποστούν τη βία χωρίς καμία ή πολύ μικρή πρόσβαση σε υπηρεσίες και δομές δικαίωσης και περίθαλψης.
·    Η θεσμική έμφυλη βία ή η έμφυλη βία στο δημόσιο βίο μόλις άρχισε να συζητιέται κάπως περισσότερο με την ανάδειξη περιπτώσεων όπως εκείνης των υποχρεωτικών διερευνητικών γυναικολογικών εξετάσεων στις γυναικείες φυλακές ή την δολοφονική επίθεση στην Κωσταντίνα Κούνεβα.


Η έμφυλη βία συμπεριλαμβάνει (αλλά δεν περιορίζεται μόνο) στα:

·    Έμφυλη ενδοοικογενειακή βία
·    Συζυγοκτονίες 
·    Βιασμός, ενδοοικογενειακός βιασμός και αιμομιξία
·    Γάμος με τη βία
·    Επιθέσεις και δολοφονίες αποκαλούμενες «τιμής»
·    Εμπορία ανθρώπων
· Επιθέσεις και δολοφονίες κινούμενες από εχθροπάθεια (hate crimes), λόγω σεξουαλικής ταυτότητας και προσανατολισμού των θυμάτων
·    Stalking
·    Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων
·    Σεξουαλικά εγκλήματα ως όπλα πολέμου

Να σημειώσουμε ότι στην Ελλάδα του 2011 τα χαρακτηριστικά της έμφυλης βίας εμπίπτουν σε όλες σχεδόν τις παραπάνω κατηγορίες πλην της τελευταίας.

Μερικά περιστατικά

·    Καθημερινά μας έρχονται καταγγελίες όσον αφορά την υποδοχή που τυχαίνουν γυναίκες που έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία σε αστυνομικά τμήματα στην προσπάθειά τους να καταγγείλουν τα γεγονότα και να υπερασπιστούν τη ζωή τους και τη ζωή των παιδιών τους.
·    Ή τη δυστοκία της ελληνικής δικαιοσύνης όταν γυναίκες καταφεύγουν σε ασφαλιστικά μέτρα, για την έκδοση απόφασης των οποίων μεσολαβεί ένα διάστημα 2 μηνών περίπου, κατά το οποίο η αιτούσα βρίσκεται εντελώς ανυπεράσπιστη.
·    Ή την αύξηση κατά 1000% του κόστους υποβολής μήνυσης, γεγονός που κάνει απρόσιτη οκονομικά κάθε προσπάθεια από επιβιώσασες κακοποίησης να αναζητήσουν δικαίωση.
·    Όσον αφορά το trafficking έχουμε επίσης την πρόσφατη απόφαση του Αρείου Πάγου σύμφωνα με την οποία «για να καταδικαστεί κάποιος για μαστροπεία, θα πρέπει οι γυναίκες που εκμεταλλεύεται και «προωθεί» σε ερωτικούς συντρόφους να μην είναι πόρνες, διαφορετικά εάν είναι πόρνες δεν στοιχειοθετείται το αδίκημα». (Έθνος 24/3)
·    Επίσης έχουμε καταγγελίες σχετικά με τη διεξαγωγή ιατροδικαστικών εξετάσεων κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου. Δυστυχώς δεν υπάρχει διαθέσιμος/η ιατροδικαστής παρά μόνο «για σοβαρά εγκλήματα», όπως είπαν σε αστυνομικό τμήμα σε 20χρονη επιβιώσασα βιασμού, εννοώντας μάλλον εγκλήματα κατά της ζωής. Στην ίδια συνέστησαν να μεταβεί με ταξί στο κοντινότερο εφημερεύον νοσοκομείο. Εκεί, όπως μας περιγράφει η γυναίκα αυτή, μετά από ένα κύκλο τηλεφωνημάτων στα οποία προέβη ο ειδικευόμενος γιατρός της γυναικολογικής κλινικής του νοσοκομείου όπου όντως κατέφυγε μόνη της, πήρε εντολή να «μην την αγγίξει, γιατί θα βρει τον μπελά του» και της συνέστησε απλώς να μην «πλυθεί μέχρι τη Δευτέρα, που θα την εξετάσει ιατροδικαστής». Τελικά στην περίπτωση αυτή ο κατά συρροή όπως αποδείχτηκε βιαστής, βίασε 4 ακόμα γυναίκες, μετά τη γυναίκα που στηρίζουμε, μέχρι να συλληφθεί τελικά κατηγορούμενος για το βιασμό 13 συνολικά γυναικών. 
·    Άλλες καταγγελίες που δεχόμαστε είναι από την γκρίζα και μάλλον αόρατη     περιοχή της ομάδας των γυναικών με αναπηρία, για βιασμούς, σεξουαλική εκμετάλλευση, σωματική και ψυχολογική κακοποίηση, ακόμα και εργασιακό και σεξουαλικό trafficking.
·    Η Φεμινιστική Πρωτοβουλία με αφορμή την 25η Νοέμβρη, Παγκόσμια ημέρα κατά της Έμφυλης Βίας, το 2009 κατέγραψε τον αριθμό των συζυγοκτονιών  που ήρθαν στη δημοσιοτήτα από τον Ιούνιο του 2008 ως τον Αύγουστο του 2009. Καταγράψαμε τότε 26 δολοφονίες και μια επίθεση με ακρωτηριασμό και των τεσσάρων άκρων της γυναίκας που τελικά επέζησε. Και ενώ δεν έχουμε κάνει επίσημη καταγραφή για το έτος 2010-2011, αυτό που έχω ως εκτίμηση από την αποδελτίωση τύπου που κάνουμε στη Φεμινιστική Πρωτοβουλία είναι ότι ενδεχομένως να έχουμε μια μείωση στα κακώς ονομαζόμενα «εγκλήματα πάθους», αλλά αντίθετα έχουμε μια αύξηση στις συζυγοκτονίες που συνδέονται με κάποιο τρόπο με την οικονομική κρίση και την φτώχεια γενικότερα.



H Ζωή Κόκκαλου είναι κοινωνική λειτουργός, μέλος της Φεμινιστικής Πρωτοβουλίας. Το άρθρο αποτελεί συντομευμένη εκδοχή της εισήγησής της στην εκδήλωση «Βία κατά των Γυναικών και Τοπική Αυτοδιοίκηση»



http://www.rednotebook.gr/details.php?id=2456

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου