Παρασκευή 13 Αυγούστου 2021

Γυναικοκτονία. Η λέξη που χαρακτηρίζει τα εγκλήματα κατά των γυναικών.

 


Στις αρχές του έτους μια γυναίκα, 54ων ετών, η Βασιλική, εντοπίζεται νεκρή στο σπίτι της στα Χανιά, με τραύματα στο λαιμό και στο κεφάλι. Δράστης ο σύζυγός της ο οποίος ομολόγησε την πράξη του μετά τη σύλληψή του. Η δολοφονία της Βασιλικής αποτελεί την πρώτη γυναικοκτονία που διαπράχθηκε στη χώρα μας για το 2021. Μέχρι τις αρχές του Αυγούστου θα μετρήσουμε άλλες έξι. Η Κωνσταντίνα, η Καρολάιν, η Ελένη, η Γαρυφαλλιά, η Ανίσα και η γυναίκα που δολοφονήθηκε στη Λάρισα στις 3 Αυγούστου.  Εφτά άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και το κίνητρο των δολοφονιών τους έχει την ίδια ρίζα, μια ρίζα τόσο βαθειά φυτεμένη και καλλιεργημένη με φροντίδα από όλους μας, που φοβόμαστε όχι μόνο να την αποξηράνουμε, αλλά αρνούμαστε και να τη δούμε. Κατά την ομολογία τους, οι δράστες θα επικαλεστούν διάφορες αιτίες που τους οδήγησαν στη γυναικοκτονία. Ωστόσο, η άρνηση της αναγνώρισης της αυτοεξουσίας των γυναικών είναι αυτή που θα οπλίσει το χέρι τους. Ο θύτης δεν αντιμετωπίζει ισάξια το θύμα, πιστεύει πως ο ίδιος πρέπει  να το ορίζει, υποτιμώντας την αξία της ζωής του, θεωρώντας το κτήμα του. Γυναίκες δολοφονούνται από σύζυγο, σύντροφο πατέρα, με κίνητρο την άσκηση κοινωνικού ελέγχου, των επιλογών τους και της αυτοδιάθεσης του σώματος τους. Και καθώς μετράμε τις απώλειες, ακολουθώντας μια διαδικασία απαξίωσης της γυναικείας ζωής και προσθέτουμε άλλη μια στη λίστα των ονομάτων,  προβάλλεται πια αδιαμφισβήτητα η ανάγκη της αναγνώρισης του όρου γυναικοκτονία σε αντιδιαστολή με την κοινωνική τάση απόκρυψης και αμφισβήτησης της πραγματικότητας.

Η γυναικοκτονία συνιστά διακριτό αδίκημα. Είναι ένας όρος για έγκλημα μίσους που βασίζεται στο φύλο. Ένας άνθρωπος δηλαδή δολοφονείται επειδή είναι γυναίκα. Το 1976 η συγγραφέας και εγκληματολόγος Ντιάνα Ε. Χ. Ράσελ καθόρισε και διέδωσε τον όρο στην σύγχρονη εποχή και δόθηκε έμφαση στην πρόθεση ή στον σκοπό της εγκληματικής πράξης λόγω του φύλου του θύματος. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο ορισμός παρουσιάζεται ως ανθρωποκτονία γυναικών  από πρόθεση λόγω του φύλου τους. Παλαιότερα ο όρος συγκαλυπτόταν πίσω από την έκφραση «έγκλημα τιμής» και πιο πρόσφατα από τον όρο «έγκλημα πάθους». Μέχρι σήμερα τουλάχιστον 15 χώρες έχουν αναγνωρίσει την γυναικοκτονία ως διακεκριμένη κατηγορία εγκλήματος. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο όρος διαχωρίζεται από την ανθρωποκτονία σε 16 κράτη, ενώ σε 12, ένα εκ των οποίων και η Ελλάδα δεν διαχωρίζεται. Η λέξη «féminicide»  (γυναικοκτονία) έχει καταχωριστεί στο λεξικό Le Petit Robert και η λέξη femicide στο Merriam-Webster εδώ και χρόνια, και τη χρησιμοποίησαν ο Μακρόν και επανειλημμένως η Γαλλίδα υπουργός Μαρλέν Σιαπά.  Η χρήση της λέξης παρουσιάζει εκθετική αύξηση, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων Europresse: 180 φορές το 2017, πάνω από 400 το 2018 και 5.000 το 2019.

Και ενώ τα γεγονότα μας αναγκάζουν να ανοίξουμε τα μάτια μας και να μιλήσουμε επί της ουσίας για τις γυναικοκτονίες, πολλοί από εμάς θα σταθούμε στον όρο και θα τον αντιμετωπίσουμε ως έναν ενοχλητικό νεολογισμό, έναν όρο που ξενίζει, δεν αρμόζει, ενέχει διάκριση προς τις γυναίκες. Οι νεολογισμοί πάντοτε ενοχλούσαν και δεν ήταν ευπρόσδεκτοι. Η γλώσσα όμως έχει ενέργεια δεν είναι στατική, είναι ζωντανή και οι όροι δημιουργούνται για να περιγράψουν ζητήματα και κοινωνικά φαινόμενα όπως αυτά προκύπτουν. Οι λέξεις φτιάχνουν την πραγματικότητα για αυτό χρειάζεται να λέγονται με το όνομά τους. Και εν προκειμένω, το ζήτημα δεν είναι γλωσσικό είναι κοινωνικό. Οι γυναίκες χρειάζονται ειδική νομική προστασία επειδή γίνονται θύματα λόγω του φύλου τους. Η αναγνώριση του όρου, σαφώς και δεν θα λύσει το πρόβλημα, θα αποτελέσει όμως το πρώτο βήμα για τη μελέτη και την καταπολέμησή του. 

 

Παπαλαμπροπούλου Μαρία, Κοινωνική Λειτουργός στο Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών θυμάτων βίας του Δήμου Καστοριάς

Υπ. Διδακτόρισσα του Π.Δ.Μ.

 

Το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών Θυμάτων Βίας του Δήμου Καστοριάς παρέχει και υπηρεσίες ενημέρωσης. Μπορείτε να επικοινωνείτε τηλεφωνικά μαζί μας στο 2467022122 ή στη σελίδα μας στο Facebook καθώς και στο email counsellingwomenkastoria@gmail.com

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου