Ψωμί τρώει; Τροφή για σκέψη

Ψωμί τρώει; Τροφή για σκέψη

Ένα ζεστό Αυγουστιάτικο βράδυ στην αυλή ενός σπιτιού, δύο ζευγάρια κουβεντιάζουν …

«Ρωτάει την Εύη αν τρώω ψωμί, ενώ κάθομαι ακριβώς δίπλα της το καταλαβαίνεις!» μου λέει ο Γιάννης θέλοντας να μου περιγράψει πως εξελίσσεται ένα γεύμα στο σπίτι της κοπέλας του. Η θεία της, μια κυρία γύρω στα εξήντα, δεν του απευθύνει το λόγο ποτέ άμεσα.

«Παστίτσιο τρώει;  Ψωμί τρώει ; Κρασί να του βάλω;» γελάμε όλοι. Εγώ περισσότερο για τον τρόπο που προσπαθεί να μου την περιγράψει, εκείνος για το γεγονός κάθε αυτό. Του φαίνεται περίεργο που δεν του μιλά. Σε εμένα όχι και τόσο. Η Εύη μας εξηγεί πως οι μεγαλύτερες γυναίκες διατηρούν ακόμη και σήμερα αυτή την τακτική, να μη μιλούν άμεσα στους άνδρες. Με τον τρόπο αυτό, τους προσδίδουν σεβασμό και δείχνουν και οι ίδιες ότι είναι σοβαρές και συνεσταλμένες, διαχωρίζοντας απόλυτα και ξεκάθαρα τους ρόλους των δύο φύλων. Η συζήτηση μας αυτή από εκείνο το βράδυ έρχεται στο νου μου πολλές φορές, σχεδόν καθημερινά.

Το κίνημα για τη χειραφέτηση της γυναίκας εμφανίστηκε περί τα μέσα του 19^ου αιώνα, οπότε οι γυναίκες άρχισαν να εργάζονται με σκοπό αφενός να αποκτήσουν οικονομική ανεξαρτησία και αφετέρου να διεκδικήσουν νομική και πολιτική αυτεξουσιότητα. Σήμερα 150 χρόνια αργότερα, η θέση της γυναίκας φαινομενικά δεν περιορίζεται στο χώρο του σπιτιού και της κουζίνας. 150 χρόνια παρήλθαν, αρκετά θα σκεφτεί κανείς… Τι όμως έχουν καταφέρει πραγματικά οι γυναίκες; Τι έχει αλλάξει ουσιαστικά; 

Ο ρόλος της γυναίκας έχει προκαθοριστεί εν πολλοίς από τη φύση. Εκείνη θα γεννήσει, θα θηλάσει, θα θρέψει. Η φύση της έδωσε απλόχερα αυτό τον ρόλο, χωρίς ωστόσο να την περιορίσει από τους υπόλοιπους. Και όμως, η ίδια είναι περιορισμένη. Τυπικά έχει τα ίδια δικαιώματα με έναν άνδρα. Η σχέση ανισότητας όμως μεταξύ των δύο  φύλων παραμένει αναλλοίωτη έως και σήμερα, δεδομένου πως η κοινωνική οργάνωση των θεσμών εξακολουθεί να βασίζεται στα παραδοσιακά ανδρικά πρότυπα και μοντέλα ζωής. Η γυναίκα στις μέρες μας έχει το δικαίωμα ανάληψης μιας επαγγελματικής ενασχόλησης, όσο όμως αυτή δεν θα σταθεί εμπόδιο στην καθημερινή λειτουργία του νοικοκυριού. Έτσι είναι φυσικό να  περιορίζεται στην άσκηση συγκεκριμένων επαγγελμάτων και να μην κατέχει ανώτατες θέσεις στην επαγγελματική ιεραρχία. Αλλά όμως και μέσα στην οικογενειακή εστία, την οποία η ίδια φροντίζει και διατηρεί, η θέση της είναι υποδεέστερη από αυτή του συζύγου, πατέρα και αρχηγού της οικογένειας. Ο άντρας είναι αυτός που λαμβάνει τις αποφάσεις αναφορικά με κρίσιμα ζητήματα. Περαιτέρω, και στην κοινωνική ζωή συναντάμε πλήθος περιπτώσεων, όπου συμβαίνει το ίδιο. Η χιλιοειπωμένη φράση «μην ανακατεύεσαι σε ανδρικές συζητήσεις» ηχεί τόσο οικεία στα αυτιά μας.

Μπορεί συνεπώς να επέλθει εξισορρόπηση και πως; Τι είναι αυτό που πρέπει να γίνει προκειμένου να συζητάμε πλέον για μια κατάσταση πραγματικής ισότητας; Είναι η φύση που μας όρισε εκ των προτέρων τους ρόλους ή είναι η επιθυμία του ανθρώπινου είδους να επιβάλλει τη δύναμη και την ισχύ του απέναντι στον «αδύναμο»;  Το παράδοξο έγκειται στο ότι δεν σκεφτόμαστε πως η ανισότητα σε οποιαδήποτε μορφή της επιδρά αρνητικά όχι μόνο σ’ αυτόν που επιβάλλεται, αλλά μακροχρόνια και σ’ αυτόν που την επιβάλλει. Άλλωστε, η αξιοκρατία και η ισοτιμία καλλιεργούν την κοινωνική ευημερία και συνύπαρξη. 

Το Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών  του δήμου Καστοριάς προσφέρει υπηρεσίες συμβουλευτικής με βάση την οπτική του φύλου. Ταυτόχρονα διεξάγει και μια εκστρατεία ενημέρωσης- πρόληψης για την ισότητα των φύλων.

Παπαλαμπροπούλου Μαρία

Κοινωνική Λειτουργός

Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών Θυμάτων βίας Δήμου Καστοριάς

( Ο Νοέμβρης είναι ο μήνας ευαισθητοποίησης ενάντια στη βία κατά των γυναικών )